Arabuluculuk Nedir

Uyuşmazlıkların çözümü için alternatif bir yol olan arabuluculuk, tarafların davaya konu olan ya da olabilecek uyuşmazlıklarını bir arabulucu hakemliğinde tarafların konuyu tartışıp bir uzlaşma yolunda çözümlemeyi amaçladıkları bir süreçtir. Bu yöntem ile taraflar, arabulucu sayesinde mahkeme dava sürecine girmeden ya da mahkeme yönlendirmesi ile uzun ve maliyeti nispeten daha yüksek olan dava aşamalarını yaşamadan uyuşmazlıklarını çözüme götürebilir.  Hızlı, etkili ve efektif çözüm üretmesi nedeniyle arabuluculuk gelişmiş ülkelerde oldukça etkin bir şekilde kullanılmaktadır.

Arabulucunun uyuşmazlıklarda ki hakem rolü nedir?

Nasıl hareket eder?

Tarafsızlık ilkesi ile hareket eden arabulucu kendi istekleri veya mahkemenin yönlendirmesi ile gelen taraflara tamamen tarafsız, yargı ve önyargıları bulunmadan, sorunların tartışılacağı zemini hazırlar. Bu platformda arabulucu çözümler üreten yönlendirme yapan çözüm kararları veren bir figür değil hakem sıfatıyla tarafların uyuşmazlıklarını görüştükleri tarafların kendi çözümlerini bulmalarını sağlamada yardımcı olan bir hakemdir. Arabulucu olarak ülkemizde genel olarak anlaşılan herhangi bir sorun sıkıntıda hakem olarak yanına gidilen Aile büyüğü iki tarafında derdini, sıkıntısını dinler iki tarafta ne kadar haklı olduğunu aktardıktan sonra hakemin ‘’ sizin için en iyisi böyledir’’ diye bir karar vermesini beklerler. modern arabuluculukta ise taraflar hakemi değil birbirlerini ikna etmeye çalışırlar.

Arabuluculuk görevini yürütürken, taraflara eşitliğini gözetmek zorunda olan arabulucu oturumlarda taraflara eşit zaman, eşit konuşma süresi vererek katılımlarını eşit bir şekilde sağlamalıdır. Taraflar ile bir arada görüşebileceği gibi ayrı ayrıda görüşebilir.  Gizlilik ilkesi gereği tarafların paylaşılmasını istemediği bilgileri hiçbir şekilde paylaşamaz. İsteğe bağlı olan Arabuluculuk taraflar eğer isterse süreci istediği anda sona erdirebilir ve dava ya yönelebilmektedirler. Arabulucu Dava sürecine yönelen tarafların hiçbirine eşitlik ilkesi gereği avukatlık hizmeti verememektedir.

Arabuluculuk Nerelerde Uygulanıyor?

Gelişmiş ülkelerde yaygın olarak kullanılan arabuluculuk ABD, İngiltere, Fransa, Almanya, İtalya, Avusturya, Hollanda, Macaristan, Portekiz, Avrupa birliği ülkeleri, Avustralya, Güney Kore, Singapur gibi ülkelerde yaygın uygulanmaktadır. Yabancı ülkelerde dava işlemlerinin en az maliyet, az süre ve efor ile çözülmesi için oldukça popülerdir. Yargılama maliyetlerinin yabancı ülkelerde Türkiye’ye nazaran çok daha yüksek olması arabuluculuğun bir çözüm yolu olarak bu kadar aktif kullanılmasının nedenlerindendir.

Türkiye’de Arabuluculuk Konumu

Arabuluculuğun yabancı ülkelerdeki gibi ülkemizde hızlı bir şekilde gelişmesi yargılama bedellerinin yabancı ülkelere göre ülkemizde düşük olması nedeninden dolayı pek olası görülmemekle beraber. Devlet bu konuda yazılı ve görsel medyada konuyu desteklemesi, medyada kamu spotları vasıtasıyla vatandaşlara daha hızlı ve daha ekonomik bir şekilde sorunlarını çözüm yoluna gidebilecekleri konusunda devlet eliyle bir sosyal bilinç oluşturulmalıdır.

Türkiye’de Kimler Arabulucu Olabilir?

Avukatlık mesleğinde 5 yıllık kıdemi bulunan, Adalet bakanlığı arabuluculuk siciline kayıtlı avukatlar sadece arabuluculuk hizmeti verebilecektir.