Kimler Arabulucu Olabilir

“Arabulucu” kavramı çıktığından bu yana hem hukukçular hem de birçok kişinin dikkatini çeker hatta üzerinde birçok tartışmaya açık bir platform haline gelmiştir. Ancak yapılan hukuki düzenlemeler sonucu artık arabuluculuk kavramı da son halini almış ve uygulanabilir hale gelmiştir.

Kimler Arabulucu Olabilir

Arabuluculuk günümüzde anlaşma yollarına başvurarak uyuşmazlık çözüm yöntemi anlamında en yaygın kullanılan yöntemdir.  Arabulucu olacak kişi; sistematik yöntemler uygulayarak anlaşmazlık yaşayan tarafları bir araya getirerek, tarafların birbirlerini anlamalarını ve soruna sebep olan konuyu çözümlemelerinde iletişimi sağlayan, tarafsız bir üçüncü kişi rolü oynamaktadır.

Türkiye’de belirlenen kanunlar gereğince arabuluculuğu; sadece Adalet Bakanlığı arabuluculuk siciline kayıtlı arabulucular uygulayabilecektir. Belirlenen kanunlar çerçevesinde Hukuk Fakültesi mezunu olan ve mesleğinde en az beş yıllık deneyime sahip kişiler arabulucu olabilir. Hukuk fakültesi mezunu olmayan kişiler arabuluculuk faaliyetlerini gerçekleştiremezler. Arabuluculuk faaliyetinde bulunacak kişiler sicil ve denetim bakımından Adalet Bakanlığına bağlı olacak, tarafsızlık ilkesine uymayan arabulucular, bakanlığa şikâyet edilerek tespit edilerek işlem yapılacaktır.

Alternatif Uyuşmazlık Çözümü yöntemi olan arabulucular, gereksinimler arasında hukuk fakültesi mezunu olmanın dışında bakanlıkça lisanslanmış eğitim kurumlarından en az kırk sekiz saat eğitim alarak arabuluculuk faaliyetlerine başlayacaklardır. Arabulucular, arabuluculuk faaliyetlerine devam edeceklerse her yıl en az sekiz saatlik yenileme kursu almak zorundadırlar.

Arabuluculuk Siciline Kayıt

Arabuluculuk siciline kayıt yaptırabilmek için öncelikle bakanlıkça belirlenmiş olan eğitim kurumlarından Adalet Bakanlığı Arabuluculuk Daire Başkanlığına yazılı olarak başvurması üzerine yapılabilecektir.

1-) Türk vatandaşı olmak,

2-) Tam ehliyetli olmak,

3-) Taksirli suçlar dışında herhangi bir sabıkası bulunmamak,

4-) Arabuluculuk eğitimini tamamlamak ve Bakanlıkça yapılan yazılı ve uygulamalı sınavda başarılı olmak gereklidir. Arabulucu, sicile kayıt tarihinden itibaren faaliyetine başlayabilecektir.

Arabulucuların özel hukuk uyuşmazlıklarında arabuluculuk yapma yetkisi arabulucuların sicilleri, arabuluculuk daire başkanlığında tutulacak ve ilgili kişilerin bilgileri elektronik ortamda duyurulacaktır.

Arabuluculuk eğitimde bir arabulucu neler görecek; arabuluculuk faaliyetinin yürütülmesiyle ilgili temel bilgileri, iletişim teknikleri, müzakere ve uyuşmazlık çözüm yöntemleri ve davranış psikolojisi ve diğer teorik ve pratik bilgileri kapsayan bilgiler alacaktır. Ve bu eğitimi tamamlayanlar; “Arabuluculuk Yetki Belgesi” alacaktır.

Arabuluculuk kavramı ile ülkemizde süregelen hukuk sistemi ve müvekkillerin avukatlarından beklentisi aslında farklılık göstermektedir. Türkiye’de müvekkiller herhangi bir uyuşmazlık durumunda avukatlarının karşı tarafı yenmesi, alt etmesi gibi sonuçlar elde edilmesini beklemektedir. Aslında bu tarz avukat arayışında bulunan müvekkiller Amerika’da “pitbull lawyer” olarak adlandırılan avukatları uyuşmazlıklarında istemektedirler. Sert savunmalar, çıkışlar beklenmektedir. Ülkemizden çok uzun süreler önce “arabuluculuk” kavramına geçen dünyadaki birçok ülkede arabulucuların amacı uyuşmazlıkla gelen sorunların en az zahmet ve maliyetle çözüme ulaştırılmasıdır. Böylece sert bir mücadeleden çok üstün müzakere yeteneği ve uyuşmazlık çözümleri becerileri ön plana çıkmaktadır. En fazla, en büyük gibi “en” kavramlarından çok avukatlar yaptıkları danışmanlık, yürüttükleri müzakereler, “ürettikleri” anlaşmalar üzerinden ölçülen ücretlere hak kazanmaktadır.

Dünyada popüler bir kültür olarak yaygınlaşan ve ülkemizde de yer bulan arabuluculuk hizmetini gerçekleştirecek kişiler için; Müzakere ederek anlaşmaya yakın, kişilerin istekleri ve çıkarları için az zahmet ve maliyetle çözüm üretebilecek kişiler olmalıdır.