12 Angry Men Amerikan Hukuk Sistemi
12 Angry Men Amerikan Hukuk Sistemi
12 Angry Men filmi 1957 yılında yayımlanmış; adalet kavramı üzerine yoğunlaşmış ve Amerikan hukuk sistemine eleştirel pencereden bakan bir filmdir. Filmde Amerikan jüri sisteminin perde arkasına ait izlerini görmekle beraber hukukun; sorgulamak, düşünmeden ikna olmamak ve önyargılı olmamak gerektiği yönünde mesajları içermektedir. Hukuk sistemi üzerinde sosyal psikolojinin etkisi ve bu kapsamda sosyal psikoloji teorisini de örneklemektedir.
Filmin içeriğine kısaca bakacak olursak; Bir cinayetin suçunun veya masumiyetinin karar verilmesi için toplanan bir grup jüri üyesini içermektedir. Başlangıçta on iki jüri üyesinden on biri suçlu oyu verirken, kademeli olarak hararetli tartışmalarla jüri üyeleri suçsuz bir karara yönelmektedir. Film, incelendikten sonra uyum, tutum değişikliği ve grup süreci alanlarındaki sosyal psikoloji teorilerine dikkat çekmektedir. Bu anlamda kararlarımızın sürü psikolojisi ile manipüle edilebileceği filmde açıkça gösterilmektedir. İngiltere’de “12 Angry Men” filminin yayımlanmasının ardından adalet sisteminin değiştiğine inanılmaktadır. Filmde, bir kişinin tüm jüri odasının fikrini “suçlu” dan “suçsuz” a değiştirmeye ikna edebildiği görülmektedir. Ya suçlu suçluysa? Ya suçu işlemiş ve çekip gitmiş olsaydı. İngiltere’de jüri yargılama sisteminin terk edilmesinin nedeni budur.
Amerikan Anayasası’nda ise yargıçların ve hukukçuların yanı sıra vatandaşlardan oluşan bir jürinin önünde de yargılanma hakkı sunulmaktadır. Amerikalılar bu sistemin adaletin yerine gelmesi konusunda önemli bir rol oynadığı inancındadır. Fakat, hukuk sisteminde insan temelli oluşan hataların olması ile beraber görgü tanıklarının yanıltıcı veya hatalı ifadeleri olabilmektedir. Jürinin karar almasında da görgü tanıklarının ifadeleri fazlasıyla etkili olmaktadır. Buradaki odak noktası, görgü tanıklarının hata yapabilme olasılığını veya yanıltıcı ifadeler verebileceğini göz önünde bulundurmaktır. Jüri üyeleri görgü tanıklarının ifadesini, üzerinde hiç düşünmeden doğru olarak kabul ederlerse adalet ve düzen nasıl sağlanabilir? Filmde tam olarak verilmek istenen mesaj da budur. Jüri üyeleri kişisel sebeplerden dolayı önyargılı olma, konuyu ciddiye almama eğilimindedir. Görgü tanıklarının da vermiş olduğu ifadeleri ile, bir an önce konunun çözüme ulaşması için olayın detaylarına inmeden peşin hükümlü olarak karar verme sürecini doğru bir şekilde sürdürememektedirler.
Sonuç olarak, 12 Angry Men filmi, hukuk sistemleri üzerinde düşünmeye sevk etmektedir. Hukukçuların ve hukuk fakültesi öğrencilerinin izlemesi gereken filmler arasında mutlaka yer almalıdır. Filmde, bir insanın yaşamına son verecek nihai kararı vermenin kolay olmadığı, bunun ne kadar ağır bir sorumluluğunun olduğu anlatılmak istenmektedir.
Cevapla
Want to join the discussion?Feel free to contribute!