Ötenazi ve Hukuk

Ötenazi ve Hukuk  

Nelson Mandela, “Hayatta en büyük zafer asla düşmemekte değil, her düştüğümüzde ayağa kalkmakta yatar” demiştir. Bu söz oldukça epik olsa da hayat pratiğinde bazen geçerli olmayabilir.

Bildiğimiz veya bilemediğimiz korkunç hastalıklarla baş etmeye çalışan insanlar tekrar ayağa kalkamayacakları noktada çözüm aramaktadırlar.

Birçok ülke, insan ve doktorun karşı geldiği ötenazi tamda bu noktada tartışılmaktadır. New England Tıp Dergisin’de 2013 yılında 74 ülkede yaptığı ankette; insanların %65 ‘nin ötanaziye karşı olduğu görülmüştür. 74 ülkeden 11 ‘i ise ötanazi lehine oy kullanmıştır.

2017 yılında yapılan Gallup anketinde ise sonuçlar şaşırtırdır. Amerika Birleşik Devletleri’nde ankete katılanların dörtte üçü ötenaziyi desteklemiştir.

Bazı insanlar ötenazinin cinayet olduğunu düşünmektedir. Hayatın Allah tarafından verildiği ve yalnızca Allah tarafından alınabileceğini düşünmekte ve savunmaktadırlar. Kendi irademizle ölüm kabiliyetinin, yaşamın kutsallığına zarar verdiğini söylemektedirler. Ayrıca etik anlamda da ötenaziye izin veren yasaların başka insanlar tarafından kötüye kullanılabileceğini; ölmek istemeyen insanlarında öldürülebileceğini düşünmektedirler. Ötenaziyi destekleyen bireylerin argümanlarına bakıldığında ise ana fikir şudur;

Medeni bir toplumda yaşanılıyorsa, insanların ne zaman ölmeye hazır olduklarını seçebilmeleri gerektiğini; hayatlarını kendi başlarına sonlandıramıyorlarsa yardım edilmesi gerekmektedir.

İngiltere’de 1961 İntihar Yasası gereğince; hem ötenazi hem de yardımlı intihar (PAS) Birleşik Krallık ‘ta suçtur. Ötenazi, cinayet suçlamasıyla sonuçlanabilir ve birinin intihar etmesiyle ilgili olarak birine yardım etmek veya danışmanlık yapmak, 14 yıl hapisle cezalandırılabilir.

Hangi Ülkelerde Ötenazi Yasaldır?

İsviçre’de Ötenazi

Aslında İsviçre’de ötenazi değil yardımlı ölüm yasaldır. Minimum yaş, tanı veya semptom durumu olmaksızın doktor yardımlı intihara izin vermektedir. 2018 ‘de 221 kişi yardımlı intihar için başvuruda bulunmuştur. İsviçre’de ölümlerin %1,5 yardımlı intihar olarak gerçekleşmektedir.

Hollanda

Hollanda’da hem ötenazi hem de yardımlı intihar yasaldır. Buradaki tek koşul; kişinin fazlasıyla acı çektiği ve düzelme şansının olmadığının kesin olmasıdır. 1 ile 12 yaş arasındaki ölümcül hastalığı olan çocuklar için de ötenaziye izin Kasım 2020’de verilmiştir.16 yaşından küçükler için ebeveyn izni olmalıdır.

İspanya

Eğer kişi ağır acılara ve ciddi tedavisi olmayan hastalığa sahipse yasa ötenaziye izin vermektedir. Yasa çıkmadan önce, İspanya’da birinin ölmesine yardım etmek on yıla kadar hapisle cezalandırılabiliyordu.

Belçika

Belçika’da yaş sınırlaması olmaksızın (çocuklar dahil) ağır bir şekilde acı çeken ve iyileşme umudu olmayan kişilere hem yardımlı intihar hem de ötenaziye izin verilmektedir. Bir hasta ölümcül değilse ancak dayanılmaz acılar çekiyorsa, ötenazi için bir ay bekleme süresi mevcuttur.

Lüksemburg

Kişi dayanılmaz zihinsel veya fiziksel acı çekmesi ayrıca iyileşme ihtimalinin olmaması durumunda yardımlı intihar ve ötenazi hakkını kullanabilmektedir. Sadece yetişkinler için yasaldır.

Kanada

Kanada daha önce ölümü “makul olarak öngörülebilir” olan “ağır ve çaresi olmayan koşullardan” muzdarip yetişkinler için yardımlı intihar ve ölüme izin veriyordu. Mart 2021 de bu çerçeveyi daha da genişletti. “Ciddi ve tedavisi mümkün olmayan bir “hastalık, hastalık veya sakatlığı” olan, ileri bir gerileme durumunda olan ve acı çeken yetişkinlerin, hastalığı ölümcül olmasa bile tıbbi yardımlı bir ölüm alabileceği” ibaresiyle yasayı genişletmiştir. 2019 yılında Kanada’da gerçekleşen ölümlerin %1,89’u ötanaziyle gerçekleşmiştir.

Kolombiya

1997 de ötenaziyi yasallaştıran ilk Latin Amerikan ülkesi olan Kolombiya’da ilk ötenazi ölümü 2015 yılında gerçekleşmiştir. Kolombiya Anayasa Mahkemesi ötenazi ve yardımlı ölüm yasasını “hastanın bedensel yaralanma -ciddi ve tedavisi olmayan hastalıktan kaynaklanan yoğun fiziksel veya psikolojik ıstırap çekmesi şartı” maddesiyle Temmuz 2021’de genişletti.

Avustralya

Avustralya’da sadece Victoria eyaletinde ötenazi yasası onaylanmıştır. Kişinin ötenazi talebinin kabul edilmesi için bir yetişkin olmanız, altı aydan daha kısa bir yaşam süresi veya 12 aydan daha kısa bir yaşam süresi sağlayan bir hastalık nedeniyle ağır acı çekme koşulu şarttır.

Uykusunda Cinayet İşleyen Zanlılar adlı yazımızı okumak için tıklayınız.