Hukukta Kadının Yeri
Kadınların sosyal yaşamlarında yer edinebilmeleri ne kadar zorlu ve bir o kadar çok zaman aldıysa bununla paralel olarak hukukta da kadının yerini edinebilmesi zor olmuştur. Ancak yinde Türk hukukçuları bu konuda “Hukukun kuvvetinin azaldığı yerde, kuvvetlinin hukuku geçerli olmaya başlar.”MAURICE DUEVERGER’in sözüne istinaden kadın ve erkek güç dengesini koruyabilmenin tek yolunun hukuktan geçtiğinin bilincindedir ve bunun için hukukta kadının yeri için çalışmalar yapılmıştır.
Hukuk Mesleğindeki İlk Kadınlar
Türkiye’nin İlk Kadın Avukatı: Süreyya Ağaoğlu 5 Aralık 1927’de Ankara Barosu’na kaydoldu.
Türkiye’nin İlk Kadın Hakimi: Suat Berk 1925
Türkiye’nin İlk Kadın Savcısı: Nebahat Sarıyal
Türkiye’nin İlk Kadın Yargıtay Üyesi: Melahat Ruacan
Türkiye’nin İlk Kadın Yüksek Mahkemesi Başkanı: Firdevs Menteşe
Türkiye’nin İlk Kadın: Türkan Akyol 1971
Türkiye’nin İlk Kadın Hukuk Profesörü: Türkan Rado, Türkiye’nin ilk kadın hukuk profesörü olmakla beraber aynı zamanda dünyanın ilk kadın Roma hukuku profesörüdür. İstanbul Hukuk Fakültesinde Roma Hukuk’u kürsüsünde 46 yıl ders vermiştir.
Türkiye’de Kadın – Erkek Hakim ve Savcı Sayılarında Dağılım
Günümüzde Türkiye’deki toplam hakim sayısı 7604 bu sayının erkek ve kadın olarak oranı ise %66,4’ü erkeklerden oluşurken %33,6’sı kadın hakimlerden oluşmakta. Bu yüzdeleri sayıya vurduğumuzda ise kadın hakim sayımız hala, erkek sayımıza oranla yarısı olduğu görülmekte. Yani toplam 2558 kadın hakimimiz bulunurken, 5046 erkek hakim bulunmakta.
Savcı sayılarında ise aslında çok daha düşündürücü bir tablo karşımıza çıkmakta. Türkiye’deki toplam savcı sayısı 4443, bu sayının erkek ve kadın oranı ise %91,7’si erkeklerden oluşurken %8,3 kadın savcılardan oluşmakta. Bu yüzdelerden çıkan sayılar ise; 4073 adet erkek savcı ve 370 adet kadın savcı bulunmakta.
Anayasa Mahkemesi Raportörü (Hakim Sınıfından) duruma bakıldığında ise;
Toplam 23 Anayasa Mahkemesi Raportörü kadrosunun,
Erkek sayısı % 78 ile 18, Kadın sayısı %21,7 ile 5’tir.
Yargıtay üyelerinin kadrolarına baktığımızda ise;
Toplam 1185 yargıtay üye kadrosunun,
Erkek sayısı %74,9 ile 888 , Kadın sayısı %25,1 ile 297
Danıştay kadrosuna bakıldığında ise;
Toplam 466 Danıştay Mahkemesi kadrosunun,
Erkek sayısı %63,9 ile 298, Kadın sayısı %36,1 ile 168
Bu dağılımlara bakıldığında hemen hemen kadın – erkek sayıları arasındaki %50 ve üzeri erkek oranının fazla olması dikkat çekiyor.
Türkiye’deki Avukat Sayılarının Kadın – Erkek Sayıları Dağılımı
31.12.2014 tarihi itibari ile Türkiye’de toplam 86981 adet avukat bulunmaktadır. Bu sayının 51765’i erkek avukatlardan oluşmaktadır. 35216 adet ise kadın avukat bulunmaktadır. Bu sayılara Türkiye’deki barolar açısından baktığımızda ise durum;
BARO ADI | KADIN | ERKEK | TOPLAM |
ADANA BAROSU | 795 | 1238 | 2033 |
ADIYAMAN BAROSU | 40 | 174 | 214 |
AFYONKARAHİSAR BAROSU | 93 | 234 | 327 |
AĞRI BAROSU | 19 | 68 | 87 |
AKSARAY BAROSU | 55 | 142 | 197 |
AMASYA BAROSU | 49 | 116 | 165 |
ANKARA BAROSU | 5407 | 6892 | 12299 |
ANTALYA BAROSU | 1233 | 1854 | 3087 |
ARTVİN BAROSU | 31 | 45 | 76 |
AYDIN BAROSU | 339 | 551 | 890 |
BALIKESİR BAROSU | 295 | 573 | 868 |
BARTIN BAROSU | 32 | 43 | 75 |
BATMAN BAROSU | 43 | 192 | 235 |
BİLECİK BAROSU | 30 | 56 | 86 |
BİNGÖL BAROSU | 23 | 70 | 93 |
BİTLİS BAROSU | 19 | 61 | 80 |
BOLU BAROSU | 52 | 92 | 144 |
BURDUR BAROSU | 60 | 113 | 173 |
BURSA BAROSU | 917 | 1491 | 2408 |
ÇANAKKALE BAROSU | 124 | 223 | 347 |
ÇANKIRI BAROSU | 25 | 51 | 76 |
ÇORUM BAROSU | 87 | 215 | 302 |
DENİZLİ BAROSU | 291 | 599 | 890 |
DİYARBAKIR BAROSU | 255 | 644 | 899 |
DÜZCE BAROSU | 50 | 96 | 146 |
EDİRNE BAROSU | 105 | 215 | 320 |
ELAZIĞ BAROSU | 60 | 238 | 298 |
ERZİNCAN BAROSU | 35 | 68 | 103 |
ERZURUM BAROSU | 88 | 251 | 339 |
ESKİŞEHİR BAROSU | 351 | 462 | 813 |
GAZİANTEP BAROSU | 286 | 823 | 1109 |
GİRESUN BAROSU | 83 | 162 | 245 |
GÜMÜŞHANE-BAYBURT BAROSU | 9 | 35 | 44 |
HAKKARİ BAROSU | 8 | 74 | 82 |
HATAY BAROSU | 312 | 633 | 945 |
IĞDIR BAROSU | 27 | 52 | 79 |
ISPARTA BAROSU | 98 | 192 | 290 |
İSTANBUL BAROSU | 15070 | 18279 | 33349 |
İZMİR BAROSU | 2991 | 3676 | 6667 |
KAHRAMANMARAŞ BAROSU | 97 | 341 | 438 |
KARABÜK BAROSU | 47 | 79 | 126 |
KARAMAN BAROSU | 41 | 78 | 119 |
KARS-ARDAHAN BAROSU | 33 | 81 | 114 |
KASTAMONU BAROSU | 62 | 116 | 178 |
KAYSERİ BAROSU | 360 | 747 | 1107 |
KIRIKKALE BAROSU | 54 | 114 | 168 |
KIRKLARELİ BAROSU | 77 | 124 | 201 |
KIRŞEHİR BAROSU | 31 | 89 | 120 |
KİLİS BAROSU | 13 | 28 | 41 |
KOCAELİ BAROSU | 504 | 680 | 1184 |
KONYA BAROSU | 528 | 1165 | 1693 |
KÜTAHYA BAROSU | 89 | 182 | 271 |
MALATYA BAROSU | 122 | 335 | 457 |
MANİSA BAROSU | 233 | 513 | 746 |
MARDİN BAROSU | 62 | 186 | 248 |
MERSİN BAROSU | 562 | 1015 | 1577 |
MUĞLA BAROSU | 474 | 579 | 1053 |
MUŞ BAROSU | 21 | 55 | 76 |
NEVŞEHİR BAROSU | 47 | 124 | 171 |
NİĞDE BAROSU | 39 | 96 | 135 |
ORDU BAROSU | 92 | 198 | 290 |
OSMANİYE BAROSU | 74 | 163 | 237 |
RİZE BAROSU | 29 | 71 | 100 |
SAKARYA BAROSU | 142 | 286 | 428 |
SAMSUN BAROSU | 263 | 586 | 849 |
SİİRT BAROSU | 7 | 56 | 63 |
SİNOP BAROSU | 33 | 52 | 85 |
SİVAS BAROSU | 143 | 230 | 373 |
ŞANLIURFA BAROSU | 103 | 495 | 598 |
ŞIRNAK BAROSU | 21 | 103 | 124 |
TEKİRDAĞ BAROSU | 235 | 377 | 612 |
TOKAT BAROSU | 102 | 211 | 313 |
TRABZON BAROSU | 171 | 260 | 431 |
TUNCELİ BAROSU | 14 | 29 | 43 |
UŞAK BAROSU | 77 | 184 | 261 |
VAN BAROSU | 65 | 268 | 333 |
YALOVA BAROSU | 59 | 91 | 150 |
YOZGAT BAROSU | 41 | 118 | 159 |
ZONGULDAK BAROSU | 162 | 267 | 429 |
Hukukta Kadının Yeri
Türkiye’nin en yüksek avukat sayısına sahip, İstanbul barosunda 33349; bu sayıda 15070 kadın,18279 erkek avukat bulunmaktadır. Üç büyük şehirdeki avukat sayılarımıza baktığımızda yine erkek avukat sayılarının kadın avukat sayısına göre fazla olduğu görülmekle beraber oranlamalar birbirlerine yakın olarak izlenmektedir. Bu listede kadın avukat sayısının 7 olduğu Siirt barosu ise avukatlıkta kadınların katılımın en az olduğu ilimizdir.Bunu 8 ve 9 gibi rakamlarla dikkat çeken Hakkari ve Gümüşhane baroları da kadın avukat sayısının dikkat çekici ölçüde az olduğunu göstermekte.
Barolar bazında baktığımızda kadın avukatların sayısı tüm hukuki ve adli kadrolarda olduğu gibi erkek avukatlara oranla çok düşük kaldığı görülmektedir.
Tüm dünyada ve ülkemizde cinsiyet ayrımı olmaksızın insanların yaşamaları, çalışmaları, okumaları gerekmektedir. İşte tamda bu konudan bahsederken hakların savunucu avukatlarında öncelikle kendi meslek gruplarında bunu hayata geçirmeleri ümidi ile.
Cevapla
Want to join the discussion?Feel free to contribute!