Ünlü Markalara Karşı Açılan Davalar

Yapılan küçük ihmaller, reklamlarda kullanılan esprili içerikler, kullanım kılavuzu hazırlanırken akla hayale gelmeyecek içerikler zaman zaman firmaların başına oldukça büyük sorunlar açıyor. Bu markaların çok büyük olması, dünyaca tanınıyor olmaları da bu davaların açılmasına engel değil. Bazı firmalar “Reklamın iyisi kötüsü olmaz” mantığıyla karşılasa da bazı markalar ise henüz dava sonuçlanmadan adının kirlenmemesi için büyük paralar ödemeyi bile göze alıyorlar. Bu davaların bir kısmı para koparma mücadelesi olarak görülse de bazı davalar ise gerçekten hak arama mücadelesi. Şimdi sizlere dünyada ses getiren Ünlü Markalara Karşı Açılan Davalar listesinden birkaç örnek verelim

Mc Donalds ve Coffee Case Davası

Markalara karşı açılan davaların belki de en çok bilineni en çok ses getireni 1992 yılında Mc Donalds a karşı açılan sıcak kahve davasıdır. Davanın kahramanı Stella LIEBECK isimli Amerikalı yaşlı bir kadındır. “Mc Donalds Coffee Case” olarak bilinen bu davada, dava konusu “Kahvenin Neden Bu kadar sıcak olduğudur.” Amerika Birleşik Devletleri’ nin New Mexico eyaletinde, Stella LIEBECK torununun kullandığı araba ile gezintiye çıkarlar. Bir Mc Donalds’ dan kahve alan LIEBECK arabanın içerisinde kahveyi bacaklarının arasına koyar ve kapağını açmaya çalışır. Tam kapak açılırken bacaklarının arasında bulunan kahve üzerine dökülür ve bacakları üçüncü dereceden yanar. Uzun süre tedavi görmesine rağmen bacaklarında bu dökülmeden kaynaklanan yanıklar ve geçmeyecek izler kalır. Bunun üzerine yaşlı kadın LIEBECK “olması gerekenden daha sıcak kahve” verdiği için Mc Donalds’ ı dava eder. Yaklaşık iki yıl kadar süren davayı yaşlı kadın kazanır. Mahkeme yaşlı kadını haklı bularak olması gerektiğinden daha sıcak kahve verdiği için Mc Donalds firmasını 2,8 Milyon Dolar tazminat ödemesine karar verir. Ancak Mc Donalds yaşlı kadınla anlaşarak 640 bin dolar ödeyerek işi çözer. Bu olay birçok Amerikan yapımı dizi ve filmde işlendiği gibi 2011 Amerikan yapımı “Hot Coffee” isimli belgesele de konu olmuştur.

Hot Coffee Fragmanı

Starbuck’s ve Zeynep İnanlı

Bu davanın çok benzeri de 2010 yılında ünlü kahve markası Starbucks’ a karşı açılmıştır. Bu davanın kahramanı da bir Amerika Birleşik Devletleri’ nde yaşayan Zeynep İNANLI isimli bir Türk’dür. İNANLI bir gün Manhattan şehrinde bir Starbucks şubesine gider. Sipariş ettiği çayı teslim alan İNANLI çayı üzerine döker. Hemen hastaneye kaldırılan 28 yaşındaki genç kadının vücudunda ikinci derecede yanıklar oluşur. Bunun üzerine Starbucks’a dava açarak hukuk mücadelesine giren İNANLI, mahkemeye sunduğu dava dilekçesinde, Starbucks’ın çayı, “Olması gerekenden daha sıcak ve yeterince güvenli olmayan kaplarda sunduğunu” savunur ve bu nedenle yaşadığı kaza sonrasında fiziksel ve ruhsal acı çektiğini söyleyerek yüklü tazminat talep eder. Bu davanın nasıl sonuçlandığı konusunda yapmış olduğum araştırmalar sonucunda herhangi bir habere rastlayamasak ta bu iki olaydan sonra birçok ünlü markanın müşteriye sunum yaptığı kuplar üzerine pek çok ilginç uyarı işareti koymaya başladığıdır.

Nike ve Michael Jordan

Görünüşe göre herkes ünlü olmak istemiyor. Amerika Birleşik Devletlerinin Oregon eyaletinde yaşayan Allen HECKARD, yine Amerika’ nın NBA takımlarından Chiago Bulls’ da oynayan dünyaca ünlü basketbolcu Michael JORDAN’ a benzerliğiyle dikkat çekmekteydi. Ancak bu benzerlik Allen HECKARD’ ın hoşuna gitmemiş olmalı ki 2006 yılında hem benzediği Michael JORDAN’ ı hem de Michael JORDAN’ ın giyim sponsoru dünyaca ünlü NIKE firmasını 416 milyon dolar tazminat istemiyle dava açtı.

Dava konusu olarak da Allen HECKARD, JORDAN’ a benzerliği nedeni ile sürekli suçlandığını ve rahat bırakılmadığını. Bu nedenle dini toplantılara katılamadığını, toplu taşıma araçlarına binemediğini, ve buna benzer çeşitli nedenlerle duygusal acı çektiğini zaman zaman hakarete ve kalıcı yaralanmaya varan olaylar yaşadığını dava dilekçesinde belirtti. Belki de HECKARD’ ın JORDAN gibi traşlı kafası, küpesi ve Air Jordan ayakkabıları bu benzerliğin en büyük nedeniydi. Dava reddedildi.

Sirgiorgio CLARDY ve Nike Air Jordan

Ünlü spor giyim markası NIKE ile ilgili ikinci anlamsız dava ise yine Amerika Birleşik Devletlerinin Portland şehrinde Sirgiorgio CLARDY isimli bir kadın taciri tarafından 2013 yılının Temmuz ayında açıldı. Portland’ da bir motelde CLARDY, müşterisi ile bir tartışmaya girer ve müşteri ayağındaki Nike Air ayakkabılarını çıkartarak CLARDY’ yi çok fena döver. Hatta öyle bir döver ki, CLARDY gördüğü bu şiddet karşılığında birkaç kez estetik operasyona girmesi bile gerekir.

Nike firmasına karşı dava açan CLARDY, dava dilekçesinde Nike Air Jordan marka ayakkabıların kutularına, tehlikeli bir silah olarak kullanılabileceği konusunda bir uyarı konulması ayrıca maruz kaldığı şiddet karşılığında 100 bin Dolarlık tazminat talebinde bulunur. Hukuki bir tecrübesi bulunmadığı için, dava sırasında CLARDY mahkemeden kendisini temsil etmesi için ücretsiz bir avukat talebinde bulunur. Ancak mahkeme hakimi ücretsiz olarak savunulmasını gerektiren bir ceza davası olmadığı için reddeder. Duruşma sonrasında ise dava reddedilmiş ve 100 bin Dolar tazminat talebinde bulunan CLARDY, dava süresince harcadığı 1,500 Dolardan olmuştur.

Kullanım Kılavuzunda Seyir Esnasında Direksiyondan Kalkmayın Yazmıyordu

Amerika Birleşik Devletlerinin Oklahoma City eyaletinde, Merv GRAZINSKI isimli vatandaş, yeni aldığı Winnebago marka karavanı ile otoyolda seyir halindeydi. Aracının hız sabitleyici özelliğini devreye sokarak hızı 70’ e ayarladı ve araç seyir halindeyken kendisine bir kahve almak üzere karavanın arka tarafına geçti. Kontrolsüz olarak 70 km hızla giden karavanın yoldan çıkması gayet normaldi ve beklenen oldu araç yoldan çıkarak takla attı. Yaşanan bu kaza sonrasında GRAZINSKI birkaç yara alarak kurtulmasına rağmen yeni aldığı karavan kullanılamaz haldeydi. GRAZINSKI hemen mahkemeye başvurarak 1.750.000 USD tazminat ve ayrıca yeni bir karavan talep etti. GRANZINSKI’ nin dava dilekçesinde ki dayanağı bir hayli ilginçti. Ürünün Kullanım Klavuzu’ nda “Araç hız sabitleyicide seyir halindeyken kullanıcının direksiyondan kalkarak kahve yapmaması gerektiğine” dair herhangi bir uyarının bulunmamasıydı.

Dava sonucunda mahkeme GRAZINSKI’ yi haklı buldu ve firmayı 1,75 milyon dolar tazminat ödemeye ve yeni bir karavan vermeye mahkum etti. Bunun üzerine firma o tarihten sonra çıkardığı bütün kullanım kılavuzları içeriğinde değişikliğe gitti. En akıl almaz olayları da içeren uyarılar koymaya başladı.

Red Bull Aslında Kanatlandırmaz

Belki de bu tür davaların en ilginci ünlü bir içecek firmasının sloganı ile ilgiliydi. “Kanatlandırır” dediğimizde tek bir markayı çağrıştırdığından eminiz, “Red Bull”! Ünlü enerji içeceği firması yıllardır, “Red Bull Kanatlandırır” sloganı ile reklam yapmaktaydı. Amcal 2013 yılında Amerika Birleşik Devletleri’ nden Benjamin CAREATHERS isimli kullanıcı 2002 yılından bu yana 12 yıldır Red Bull içtiğini belirtti. Ancak Red Bull’ un reklamlarda bahsettiği gibi “Kanatlanamadığını” söyleyerek dava açtı.

Dava dilekçesinde sloganın, içeceğin kanat vereceği anlamına gelmediğini bildiğini açıklayan Careathers, ancak slogandan anlaşılacağı üzere yüksek enerji vermesi gerektiği buna rağmen genel olarak içeceğin ortalama bir fincan kahveden daha az kafein içerdiğini belirtmiştir. Buna göre Red Bull’ un bir fincan kahveye göre daha az vereceğini savunmuştur.

Devam eden dava süreci içerisinde Careathers, firmadan gelen uzlaşma isteğine olumlu yanıt verdi. Davacı ile anlaşmaya varan Red Bull firması, sloganın kullanıldığı 2002 ve 2014 yılları arasında ürün satın alan tüketicilere ücret ödemesi yapmayı kabul etti. Bu davanın maliyeti Red Bull’ a 13 Milyon Dolara mal oldu.

Hugo Boss ve Harrison Ailesi

Bu ilginç davaların yanı sıra sonucu oldukça trajedik olan başka bir dava var şu an karşımızda. İngiltere’de 2013 yılında gerçekleşen olayda, babası ile birlikte ünlü ve lüks giyim markası Hugo Boss’un Oxfordshire’deki Bicester Outlet mağazasında alışveriş yaparken yaşandı. Dört yaşındaki Austen HARRISON isimli çocuğun üzerine, mağazanın soyunma kabinlerindeki 2,1 metre yüksekliğindeki, 140 kg. ağırlığındaki dev ayna düştü.
Austen ayna altında kalır. Ailesi tarafından derhal hastaneye kaldırılan HARRISON’ un beyninde dönüşü olmayan beyin hasarı oluşur ve olaydan dört gün sonra çocuk ölür.

Bu olaydan sonra HARRISON ailesi mahkemeye başvurur. Mahkeme süresince Hugo Boss firması kendini savunmak yerine, firmaları için bir sorumsuzluk ve başarısızlık olarak görür ve avukatı aracılığıyla yaşanan trajik olaydan dolayı “yürekten pişmanlık duyduklarını ve bir an önce tüm mağazalarını denetleyerek nelerin yanlış gittiğini ve bir an önce yanlışlıkları düzeltileceğine dair ellerinden gelen her şeyi yapacaklarını söylerler.” Dava sonucunda Hugo Boss firması Oxford Kraliyet Mahkemesi tarafından ölen küçük HARRISON’ un ailesine 1,5 milyon Pound ödemeye mahkum olur.

Pepsi Max İçtim Ancak Hiçbir Kadın Beni Öpmedi

Dünyada bu derece ilginç davalar görülmekteyken Türkiye’ den de bir örnek vermesek olmazdı. 2007 yılında 20 Yaşındaki Veysel DAĞ isimli vatandaş o dönemlerde oldukça popüler olan Aysun KAYACI’nın oynadığı ve ulusal yayın ve basında sürekli dönen Pepsi Max reklamından etkilenmiş ve sonucunda Pepsi firmasının başını ağrıtmıştı. Reklam yayınında Pepsi Max içen gençler Aysun KAYACI tarafından öpülüyordu. Pendik’ li genç Veysel, Sanayi ve Ticaret Bakanlığına başvurarak;

Reklamdaki vaade inandım ve ürünü satın aldım. Ancak hiçbir kadın reklamlardaki gibi gelip beni öpmedi.

Bu nedenle reklamda konu edilen olayın gerçekleşmediği için ürünün ayıplı olduğunu ve ürüne ödemiş olduğu 1,03 TL’ nin firma tarafından kendisine iade edilmesini talep etti. Genç tüketiciyi destekleyen Tüketiciler Birliği ise, Pepsi ve Reklam firması hakkında cezai işlem uygulanmasını talep ettiler. Tüketiciler Birliği başkanı Nazım Kaya, “yayınlanan reklamın cinselliği istismar etmekte ve vaat ettiğini de yerine getirmemektedir.” Şeklinde açıklamada bulunarak Veysel DAĞ’ a destek oldular. Kamuoyuna savunmasını sunan Pepsi firması ise, yeni ürünleri Pepsi Max” ile maksimum eğlence, dinamizm ve özgürlük vaat ediyor, tüketiciyi Pepsi Max’ in benzersiz etkisini keşfetmeye çağırıyoruz. Ayrıca reklam filmimizde ‘“Pepsi Max” in benzersiz tadını alan, Aysun KAYACI’ yı öpmüş kadar olur duygusunu tüketicilerimize esprili bir dille ulaştırmak istedik şeklinde açıklamada bulunmuştur.

Ünlü Markalara Karşı Acılan Davalar yazısının yanı sıra2018 yılında yaşanan en büyük ticari anlaşmazlıkları konu aldığımız yazıyı da incelemenizi tavsiye ederiz.