ABD ve Türkiye’nin Yıldız Avcısı Davası

ABD ve Türkiye’nin Yıldız Avcısı Davası

ABD ve Türkiye’nin Yıldız Avcısı Davası; Amerika Birleşik Devletleri Mahkemesi, Anadolu’da m.ö 3 bin yılına ait olduğu düşünülen “Guennol Stargazer” (Yıldız Avcısı) Heykelinin geri verilmesi için Türkiye’nin Cristie’s müzayede evi ve ABD’li hedge fon milyarderi olan Michael Steinhardt aleyhine açtığı davayı reddetti.

Türkiye’nin başvurusuna istinaden zaman aşımı gerekçe gösterilerek; heykelciğin iade talebi mahkemece geri çevrilmiştir.

ABD Manhattan Bölge Mahkemesi Yargıcı Alison Natha; Türkiye’nin Yıldız Avcısı Heykeli’nin nerede olduğunu onlarca yıl önce bilmesi gerektiğini ve Christie’nin Heykeli açık arttırmaya çıkarmadan önce 2017 yılı nisan ayına kadar dava açılmadığı için hatalı davranıldığına hükmetti.

Yargıç Nathan, 1906 yılı Osmanlı döneminde kabul edilen Eski Eserler Kanunu’nun yürürlüğe girmesinden sonra; Yıldız Avcısı heykelinin çalındığını, duruşmalarda Türkiye’nin bunu kanıtlayamamasından dolayı bu kararın alındığını açıkladı.

Türkiye’ Hukuk Mücadelesi Nasıl Devam Etti?

2017 yılından beri heykelciğin geri alınması için girişimler yapan Ankara; Osmanlı İmparatorluğu’nda 1869’da yürürlüğe giren ve son halini 1906 da alan Eski Eserler Kanunu’nun (Asar-ı Atika Nizamnamesi) ihlal edildiğini ileri sürmekte.

Ülke topraklarında, kamu ya da özel alanlarında bulunan her türlü tarihi eserin 1906 yasası ile; devlete ait olduğunu ve yasal olarak yurt dışına çıkarılamayacağı belirtilmiştir.  Chirstie’s müzayede evinin “Türk hukukunu kabul edilemez bir şekilde hiçe sayıldığını” ileri süren Ankara, 23 cm büyüklüğündeki mermerden oluşan heykelin Anadolu Topraklarına geri dönmesi istiyor.

Yıldız Avcısı Heykeli ne zaman bulundu?

Arkeoloji de “Kilya Tipi” idoller grubuna giren; aynı zamanda Geç Kalkolitik Erken Tunç Çağı’nın başlarına ait geometrik formlu mermer kadın heykeli Çanakkale ili Kilya Koyu’nda bulunmuştu.

1966 ve 1993 yılları arasında Guennol Koleksiyonu’ndan ödünç alınan eser; ilk defa New York Metropolitan Sanat Müzesinde sergilenmişti. 

Dünyaca ünlü Londra merkezli müzayede evi ise heykelciğin; bu yasanın yürürlüğe girmesinden sonra bulunduğunu ortaya atıyor. Türkiye’nin elinde somut deliller olmadığı için iade talebini reddediyor. Gökyüzüne bakan bir kadın figürü olan heykelin; Anadolu’da bulunduğunu kabul eden Cristie’s, aramanın yapıldığına veya yurt dışına çıkarıldığını kanıtlayacak sürece dair; ne bir şahit ne bir fotoğraf bulunduğunu söylüyor.

Guennol Stargazer

Heykelcik Anadolu’dan gidişinin ardından ilk kez 1960 yılında gün yüzüne çıktı. Amerikalı bir milyarder olan Alastair Bradley Martin; koleksiyonunda yer alan mermerden heykele; “The Guennol Stargazer” adını verdi. “Guennol” Galcede Martin’in soyadını ifade ediyor. Yıldız Avcısı ismi ise heykelin başının yukarı bakmasından dolayı esinlenilmiştir.

New York’ta 1966 ve 2007 yılları arasında Metropolitan Museum Of Art’ta birçok kez sergilenen tarihi eser; 2017’de Londra merkezli Christie’s müzayede salonunda açık artırmaya çıkarılmıştı. Dünyada şu ana kadar bu eserden 15 tanesine rastlanmasından dolayı Christie’s; Yıldız Avcısı heykelinin eşsiz ve amblematik bir sanat eseri olduğunu belirtiyor.

Tarihi eser açık artırmada 14,5 milyon dolara satılmıştır.

İsmini açıklamak istemeyen alıcı; daha sonra bu kararından vazgeçerek The New York Times’a göre 2017 yılından beri eser müzayede evinin kasasında saklanıyor.

Bu Yüzyılın Yaratıcı Sanat Hırsızları Konulu blog yazımız için tıklayınız.

ABD ve Türkiye’nin Yıldız Avcısı Davası