Dijital Miras

Dijital Miras

Dijital dünya hayatımızın ayrılmaz bir parçası olmuştur. Bu da bazı sorunları beraberinde getirmiştir. Örneğin; öldüğümüzde sosyal medya hesaplarımız ne olacak? Bu güne kadar hayatını kaybeden milyonlarca takipçisi olan isimler ve onların sosyal medya hesapları ne oldu ve nasıl yönetildi?

Dijital Miras Deyince Ne Anlamalıyız?

Dijital dünya, şu an hayatımızın günlük rutinini tamamlayıcı bir yaşam alanına doğru gitmektedir. İletişim aracı olarak kullanılan sosyal medya hesapları günümüzde bir anda kimi kullanıcılar için maddi ve manevi hesaplara dönüşmüştür.
Kullanıcı hesapları; paylaşımlar, müzikler, resimler, kripto paralar, kazançlı youtube ve twitter hesapları gibi bir sürü hem maddi hem manevi varlıklardan oluşmaktadır. Ölüm halinde bu varlıkların bir kuşaktan diğer kuşağa nasıl aktarılacağı bir sorun haline gelmiştir.

Ülkemizde dijital miras ile ilgili Kasım 2020 tarihli Antalya Bölge Adliye Mahkemesi’nin bir kararı örnek olarak gösterilebilir. Davaya konu bu olayda; bir kadın mahkemeye başvurarak vefat eden eşinin telefonundaki dijital hesaplarına erişim izni istedi. Eşinin depolama hesabına ulaşmak için bulut kimliğinin miras kabul edilerek, hesaba erişim iznine karar verilmesini talep etti. Ancak yerel mahkeme bu talebi özel hayatın gizliliğini ihlal diyerek reddetti. Davacı kadın ise bu kararı istinaf mahkemesine taşıdı. Mahkeme de davacının talebini yerinde bularak, yerel mahkemeye kararın yenilenmesi için geri gönderdi. Gelecek günlerde bu ve bunun gibi birçok davaya tanık olmamız kaçınılmazdır. Dijital mal varlığı inkar edilemez bir gerçeklik, dijital mal varlığı ve dijital miras ile ilgili yasal bir düzenleme bulunmamakla birlikte dijital hesapların miras kalması yönünde emsal bir karar oldu bu karar. Hukukçular da bu karara destek oldular

Buna benzer gelişmeler sonrası Apple Ios 15 güncellemesi ile Icloud hesaplarına varis atama özelliği getirdi. Parola ve güvenlik kısmına girip varis ekle diyerek ölüm halinde hesaba erişebilecek bir ya da birden fazla kişiler atanabilmektedir. Ancak kişinin bunu vefat etmeden önce yapması ve erişim anahtarını varislere ulaştırması gerekmektedir. Ölüm gerçekleştiğinde vasi, erişim anahtarı ve ölüm raporunun bir kopyası ile başvuru sağlayabilmektedir. Aynı uygulama Facebook’ta da mevcuttur. Instagram hesabında ölüm belgesini elinde bulunduran kişi hesabı anıtlaştırabilir. Ama hiçbir şekilde videoları ve gizlilik ayarlarını yönetemez. Bu yüzden ölmeden önce aile fertleri ile şifreleri paylaşılabilir. Gmail, Youtube, Google Drive açısından verilerin erişilmez hale gelmesini önlemek için; ‘Etkin Olmayan Hesap Yöneticisi’ kısmını etkin kılmak zorundasınız. Twitter’ın ise bu yönlü herhangi bir politikası yok. Ancak aile ferdinin başvurusu halinde hesap silinebilmektedir.

Dijital miras, dünyanın her yerinde olduğu gibi ülkemizde de ele alınması, yasal düzenleme getirilmesi gereken bir konudur. Ölüm durumunda, şifresi bir yere kaydedilmeyen kripto , NFT, metaverse gibi maddi değeri olan hesapların varislere nasıl aktarılacağı en önemli sorunlardan bir tanesi olup küresel anlamda bir hukuk düzenlemesi ihtiyacını gerektirmektedir.

Dijital Miras

Video Oyunları Neden Yasaklanır?- adlı yazımızı okumak için tıklayınız