Türkiye’de Ceza İnfaz Kurum Tipleri

Türkiye’de Ceza İnfaz Kurum Tipleri

Bu yazımızda Türkiye’de Ceza İnfaz Kurum Tiplerini sayılarla ifade etmeye çalışacağız. Söz sayılar resmiyetteki sayılar olup gerçek kullanımlarını yansıtmamaktadır. Bahsedeceğimiz hapishaneler yapıldığı döneme, mimarisine, barındırdığı suçlu ve hükümlülere, fiziki ve sosyal imkanlarına göre tiplere ayrılıyor.

Ceza İnfaz Kurum A Tipi

A tipi kapalı ceza infaz kurumlarının A1, A2, A3 tipi adlı üç çeşidi vardır. Bu üç tip arasındaki farklar oldukça azdır. A tipleri 1950-1970 yılları arasında ilçelere yapılmıştır. A1 tipi 24 kişi, A2 tipi 40 kişi, A3 tipi ise 60 kişi kapasitelidir. Her tipte 2 hücre, kadın ve çocuklar için ayrı bölümler bunuyor. Ayrıca A tipi ceza infaz kurumları kütüphane ve konferans salonuna da sahiptirler.

Ceza İnfaz Kurum B ve C Tipi

B tipi kapalı ceza infaz kurumları 7 koğuşa sahip 62 kişi kapasitelidir. A tipinden farklı olarak her koğuşun havalandırma bahçesi vardır. C tipi hapishaneler ise 8 koğuşa sahip 164 kişi kapasitelidir. Ayrıca bu tip kurumlarda mutfak da mevcuttur.

Ceza İnfaz Kurumu D ve E Tipi

D tipi kapalı ceza infaz kurumları 11 bloğa sahip 400 kişi kapasitelidir. Burada 1 ve 3 kişilik odalar, dershane, hobi alanları, yönetim, revir konferans solunu bulunuyor. Ayrıca telefon santrali, berber, yemekhane ve mutfak da var. Hapishane 20 müşahede odası ile toplam 230 odaya sahiptir. E tipi kapalı ceza infaz kurumları 600 kişi kapasitelidir. Orta güvenlikli bu tip hapishaneler büyük şehirler için inşa edilmiştir. İki katlı yapı 80 kişilik müşahede odalarına sahiptir. Ranzalı sistemde toplam barınma kapasitesi 1.000 kişiye ulaşıyor. Bu tip hapishaneler tam kapasiteli ve teçhizatlı hizmet alanlarına sahiptir.

Ceza İnfaz Kurumu F Tipi

F tipi kapalı ceza infaz kurumları 5 bloğa sahip 368 kişi kapasitelidir. 2000’li yıllardan itibaren inşa edilmiştir. F tipi hapishaneler Birleşmiş Milletler’in Minimum Ceza İnfaz Kurumları, Avrupa Konseyi tarafından belirlenen ceza infaz kurumu kurallarına uygun olarak tasarlanır. Bu yüzden şimdiye kadar bahsettiğimiz hapishanelerden farlıdır.

Öncelikle yüksek güvenlikli hapishanelerdir. Barınma olanakları açısından üst düzeydedir. Ayrıca sosyal ve sağlık hizmetlerine ulaşım için neredeyse her şey düşünülmüştür. Hatta kadın hükümlülerin çocukları için kreş bile mevcuttur. Bununla birlikte burada kalabalık yönetim kadrosu ve çeşitli hizmet memurları bulunuyor.

Ceza İnfaz Kurumu H ve K Tipi

F tipi kapalı ceza infaz kurumları dubleks binaya sahip 350 veya 500 kişi kapasitelidir. Burada bütün sosyal ve kültürel ihtiyaçlar için imkanlar mevcuttur. K tipi kapalı ceza infaz kurumları ise K1 ve K2 diye ikiye ayrılır. K1 tipi hapishane 4 koğuşa sahip 42 kişi kapasitelidir. K2 tipi hapishane ise 6 koğuşa sahip 60 kişi kapasitelidir.

Ceza İnfaz Kurumu L ve T Tipi

Bu iki tip ceza infaz kurumu birçok özelliği ile benzerdir. Her iki tip hapishane eski hapishanelerin yerine veya kapasite arttırmak için inşa edilmiştir. Yine her iki yeni tip olduğu için Avrupa Standartlarında oluşturulmuştur. L tipi kapalı ceza infaz kurumları yaklaşık 1300 kişi T tipi kapalı ceza infaz kurumları ise 616 kişi kapasitelidir. Ayrıca bu hapishaneler kişilerin mesleki beceri kazanabilmesi için çeşitli atölyelere sahiptir.

Ceza İnfaz Kurumu M ve R Tipi

M tipi kapalı ceza infaz kurumları iki katlı binaya sahip 150 kişi kapasitelidir. R tipi hapishaneler ise ülkemizde henüz yeni tip hapishanelerdir. Bu tip hapishanelerde özel hastalıkları olan, hükümlü veya tutuklular barınıyor. Bu yapılar genel olarak tedavi fonksiyonludur. Bununla birlikte ülkemizde Çocuk Eğitimevleri, Çocuk Kapalı Ceza İnfaz Kurumları, Kadın Kapalı Ceza İnfaz Kurumları ve Tipi Olmayan hapishaneler de mevcuttur.

Türkiye’de Ceza İnfaz Kurumu Tipleri

Kaynak: Balı, M. (2021). Türkiye’de ceza infaz kurumları ve tipleri (1923- 2018). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Bursa Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Osmanlı Devleti’nde Hapishaneler adlı yazımızı okumak için tıklayınız