1999 Gölcük Depremi Sonrası Açılan Davalar

Ülkemiz 6 Şubat sabahına büyük bir felaket ile uyandı. Üzerinden henüz birkaç gün geçmesine rağmen “Asrın Felaketi” olarak adlandırılan depremde binlerce bina yıkıma uğradı. İlk olarak sabaha karşı 04:17’de merkez üssü Gaziantep’in Şehitkamil ilçesi olan 7,8 Mw ve ardından aynı gün saat 13:24 de merkez üssü Kahramanmaraş’ın Ekinözü ilçesi olan 7,5 Mw şiddetindeki iki deprem meydana geldi. Bu depremle birlikte ülkemizin Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa illerinde yıkıma yol açtı. On binlerce canı yitirdiğimiz depremde en az 12.141 bina tamamen yıkıldı ve en az yüz binin üzerinde bina ağır hasar alarak kullanılamaz hale geldi.

Depremin şiddetine rağmen yıkılan binaların arasında dimdik kalan hatta camları bile kırılmayan binaların yer almaktaydı. Bu manzara şu soruyu akıllara getirdi; “Yıkılan binalar depreme uygun inşa edilmemiş miydi?” Oysa Türkiye yakın bir geçmişte Gölcük Depremini yaşamış ve büyük çapta can ve mal kaybına neden olmuştu. 17 Ağustos 1999 tarihinde saat 03:02 de 7,4 Mw şiddetinde yaşanılan deprem sonrasında 285.211 ev 42.902 işyeri ağır ve orta hasar görmüştü. Bu deprem sonrasında 2000 ve 2007 yıllarında getirilen yönetmelik ile inşaatlarda uygulanacak usul ve şartlar yeniden düzenlenmişti. Üstelik halk arasında bu yönetmeliğe “Deprem Yönetmeliği” adı verilmişti.

Gaziantep ve Kahramanmaraş depremleri için henüz konuşmamız erken. Ancak 1999 Gölcük Depremi sonrası açılan davalar ve alınan cezalar ile kısa bir araştırma yaptık. Eminiz ki bu davalar ve sonuçları sizin de dikkatinizi çekecek. 17 Ağustos 1999 Gölcük Depreminde 18.373* kişi öldü, 48.901 kişi yaralandı. Bu kayıpların hemen hemen hepsi bina yıkılmasından kaynaklanıyordu. Depremde yıkılan ve ağır hasar alan binaların sayısı 112 bin 724’dü. Depremden sonra yaptığı binalar yıkılan ya da ağır hasar alan birçok müteahhit, kötü işçilik, ucuz ve yetersiz malzeme kullanmakla suçlandılar. Deprem sonrası bu hasar ile ilgili müteahhitler aleyhine yaklaşık 2100 dava açıldı. Ancak deprem sonrası geçirilen ilk 6 ay sonunda depremin merkez üssünün yer aldığı Gölcük ilçesinin bağlı olduğu Kocaeli’de tutuklu tek bir sanık yoktu. Sakarya’da ise 5’i kooperatif yöneticisi, biri mimar, biri mühendis olmak üzere toplamda 7 sanık gözaltına alınmıştı. Depreme ağır kayıp veren Yalova’da açılan 76 Ceza davasına karşılık daha sonra depremin simge ismi haline gelen Müteahhit Veli Göçer dışında tutuklu hiçbir sanık bulunmamaktaydı. Açılan 2100 davanın yaklaşık 1800 tanesi 22 Aralık 2000 tarihinde çıkarılan Şartlı Salıverme ve Erteleme Yasası ile düşmüştür. Geriye kalan 300 kadar davanın da sadece 110 tanesine ceza verilmiş bu cezalarda ertelenmiştir.

600 e yakın davanın açıldığı Kocaeli’nde, 12 kişi 10’ar ay hapis cezası aldı. Altı sanığın cezası infaz edildi, altısının cezası ise ertelendi. 695 davanın açıldığı Sakarya’da ise sadece beş kişiye ceza çıktı. Düzce’de 220 kadar dava açıldı. Yargılamaların sonucunda hiç kimse cezaevine girmedi. Yalova’da ise 173 dava açıldı. Hemen hemen tamamı sonuçlansa da ceza aldığı bilinen tek isim müteahhit Veli Göçer olmuştur. Veli Göçer 18 yıl 9 Ay hapis cezasına çarptırılmış ancak 7,5 yıl hapis yattıktan sonra 2011 yılında tahliye edilmiştir. Veli Göçer’in oğluyla ortağı yakalanamadığı için haklarındaki dava zaman aşımından düşmüştür. Göçer’in 2018 yılında yeni bir müteahhitlik firması açarak inşaat işine devam ettiği bilinmektedir.

1999 Gölcük Depremi Örnek Davaları

36 kişi öldüğü Düzce Ersoy Apartmanı davasında, dava zaman aşımına uğradı.
11 kişinin öldüğü Düzce Ömür Hastanesi davasında, dava zaman aşımına uğradı.
98 kişinin öldüğü Yalova Ceylankent Sitesi davasında, iki sanığa verilen hapis cezaları ertelendi.
58 kişinin öldüğü Kocaeli Ubay Apartmanı davasında müteahhit hakkında verilen ceza ertelendi.
316 kişinin öldüğü Yalova Yüksel Sitesi davasında beş sanığa verilen çeşitli cezalar ertelendi.

Can Göçer ve Zafer Coşkun: Veli Göçer’in oğluyla ortağı yakalanamadığı için haklarındaki dava zaman aşımından düşmüştür. Veli Göçer ise 48 ay ceza almıştır.