ARABULUCULUK BAŞARI İSTATİSTİKLERİ

Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de ekonomik gelişmeler ve nüfus artışı anlaşmazlık ve uzlaşmazlıkların yoğunlaşmasına yol açmış. Bunun doğal bir sonucu olarak da mahkemelerin iş yoğunluğu da artmıştır. Bu durum, alternatif çözüm yollarının geliştirilmesine yönelik ihtiyacı daha da arttırmıştır. Bu sebeple arabuluculuk, yargı üzerindeki mahkemelerin iş yükünü hafifletmek için; iş uyuşmazlıklarında 01.01.2018, ticari uyuşmazlıklarda 01.01.2019, ve tüketici uyuşmazlıklarında ise 28.07.2020 tarihlerinde zorunlu hale gelmiştir.
Hukuk uyuşmazlıklarında arabuluculuğun aktif kullanımı her geçen gün artmaktadır. Uyuşmazlıkların mahkemeye gitmeden arabuluculuk ile çözüme kavuşturulması; dava yükünü hafiflettiği gibi toplumsal uzlaşı kültürüne de katkı sağlamaktadır.

Adalet Bakanlığı tarafından uyuşmazlıkların arabuluculuk ile çözüme kavuşturulması başarı istatistikleri her yıl tutulmaktadır. 2023 verileri resmi olarak henüz yayınlanmamış olup, en son 04.05.2022 tarihinde yayınlanmıştır.

Başarı İstatistikleri

İhtiyari arabuluculuk istatistikleri (14.11.2013 -04.05.2022)
Karara bağlanan dosyaların % 99’unda anlaşma , % 1’ inde ise anlaşmama ile sonlandığı görülmüştür.
Ticari uyuşmazlıklarda dava şartı arabuluculuk istatistikleri (01.01.2019 – 04.05.2022)
Karara bağlanan dosyaların % 52 ’sinde anlaşma , % 48’inde ise anlaşmama ile sonlandığı görülmüştür.
İş uyuşmazlıklarda dava şartı arabuluculuk istatistikleri (01.01.2018 – 04.05.2022)
Karara bağlanan dosyaların % 58 ’sinde anlaşma , % 42’inde ise anlaşmama ile sonlandığı görülmüştür.
Tüketici uyuşmazlıklarda dava şartı arabuluculuk istatistikleri (28.07.2021 – 04.05.2022)
Karara bağlanan dosyaların % 52 ’sinde anlaşma , % 48’inde ise anlaşmama ile sonlandığı görülmüştür.

2022 yılı esas alındığında arabuluculuğa tabi olan 930 bin 850 dosyadan, 649 bin 475 dosya tarafların anlaşması ile çözüme kavuşmuştur. Tüm arabuluculuk uyuşmazlıklarında Aralık 2022’ ye kadar 3 milyon 506 bin 443 dosyanın, 2 milyon 430 bin 930’unda anlaşma sağlanmıştır. 2022 yılı başarı oranı yüzde 70 olmuştur.

Önümüzdeki süreç içerisinde idari yargı alanında da uzlaştırma, arabuluculuk çözüm yöntemleri üzerinde yeni sistemeler geliştirme konusunda Adalet Bakanlığı çalışmalarına devam etmektedir. Bu şekilde tüm uyuşmazlıkları mahkemelerin önünde çekişmeli bir şekilde ağır ağır çözme dönemi sona erdirilmek istenmektedir. Mahkeme önüne gitmeden, çekişmeden birbirimizi itham etmeden, konuşarak, uzlaşarak anlaşmanın daha önemli olduğu bir süreç hedeflenmektedir.

Tüm bu istatistikler, arabuluculuk yöntemlerinin geleneksel mahkemeler aracılığı ile çözüm usulüne göre daha hızlı, daha ucuz ve uyuşmazlık taraflarının da çözüm bulma çabalarına aktif ve etkin katılımlarına olanak sağladığını, taraflar arası gerilimleri daha da azalttığını, tarafların çıkarlarını gözettiğini, çözüme daha etkin katkı sunduğu görülebilmektedir. Sonuç itibari ile arabuluculuk yöntemlerinin geliştirilmesi, genişletilmesi ve devamlılığı önemli hale gelmiştir.