Hukukçular Mesleklerini Yaparken Ne Hissediyor?

Hukukçular yaptıkları meslek ile neyi amaçlıyor. Mesleğin yerel toplum ve genel olarak toplum üzerinde nasıl bir etkisi olduğunu hissediyor? Dünyaca ünlü medya kuruluşu Thomson Reuters** bu konuyu merak ediyor. Soruyu uzmanlarına soruyor. 2021’de Thomson Reuters, “çalışmalarının kendilerine profesyonel bir amaç duygusu sağlayıp sağlamadığını ve çalışmalarının toplulukları ve genel olarak toplum üzerinde daha geniş bir etkiye sahip olup olmadığını” öğrenmek için dünyanın dört bir yanından binlerce avukatla anket yaptı.

Anket sonucuna göre; hukukçuların %90’ından fazlası mesleklerinin kişisel değer ve inançları ile yakından bağlantılı olduğunu ve yaptıkları işin kendilerine mesleki amaç duygusu sağladığını söylemektedir. Anket 60’ın üzerinde ülkede ve yaklaşık 45 bin katılımcıyla yapıldığı biliniyor. Sonuçları değerlendirilirken meslek hukuk firmaları ve kurum içi avukatları olmak üzere ikiye ayrıldı. Değerlendirme bu iki grup üzerinden ayrı ayrı yapılmıştır. Anket soruları belirlenirken net sorular yerine açık uçlu sorular tercih edilmiştir. Bu tip sorular istatistiki verilerle birlikte, yoruma dayalı yanıtların da değerlendirmeye alınmasını sağladı. Örneğin, bir hukuk firması avukatının; “müvekkillerinin başarılı olmasına yardım ederek işinde bir amaç duygusu bulduğunu ve bunun da genel kamuoyuna fayda sağladığını belirterek, “İşim adaleti ve hukukun üstünlüğünü teşvik ediyor. Hem ticari hem de hayır amaçlı çalışma yoluyla, hakların korunabileceği ve şikayetlerin adil ve tarafsız bir şekilde ele alınabileceği konusunda ortak bir anlayışın geliştirilmesine yardımcı oluyorum” diye yazdığı görüldü.

Ankete verilen yanıtlar düzenleyen tarafından değerlendirilerek; “avukatların çalışmalarının toplum üzerinde bir etki yarattığını düşünüp düşünmediklerini ölçerek en önemli beş çıkarımı vurguladı.”

Avukatlar, temsil ettikleri müvekkiller aracılığıyla kendilerini daha büyük faydaya hizmet ediyor olarak görüyorlar. Avukatlar, müvekkillerinin istihdam yaratarak ve vergi vererek; sağlık, eğitim, enerji, altyapı gibi kamu ürün ve hizmetleriyle toplumsal ihtiyaçların üretilmesinde etki yarattıklarını düşünmekteler.
Ankete katılan avukatların bir kısmı müvekkillerin çevresel, sosyal ve kamusal amaçlarına yönelik yaptığı etkinliklerde doğrudan etki yarattıklarını düşünmekteler. Bu oran Kuruma bağlı çalışan avukatların üçte birinden fazlası %36 “toplum üzerinde doğrudan etki” yaratmanın, işlerinin asıl amaca yönelik bir sosyal etkiye sahip olduğunu söylüyorken hukuk firmalarında çalışan avukatların %29 u aynı fikirde.
Hukuk bürolarında çalışan avukatların yaklaşık yarısı ( %48) “uygar ve düzenli bir toplum sağlamayı” işlerinin toplum üzerinde etki yaratmasının en önemli yolu olarak görmektedir. Kurum avukatlarının ise yalnızca %20’si bu şekilde düşünmektedir. Bu tezi savunan avukatlar, uygar bir toplumun oluşmasındaki en önemli pay, ihtiyacı olanlar için karşılıksız adli yardım, müvekkiller için adaleti sağlamak ve hukukun üstünlüğünün savunulmasını madde olarak belirttiler.
Ankete katılan avukatların geneli; toplum üzerinde olumlu bir etki yarattığını düşünmektedir. Bu şekilde düşünen avukatların oranı; hukuk bürolarında çalışanlar için %96 kuruma bağlı çalışan avukatların ise %87 olarak karşımıza çıkmaktadır. Anketi değerlendiren Thomson Reuters; bu rakamların, “hukukçuların ekonomik kişisel çıkarlarının ötesinde ilkeler tarafından yönlendirildiğini göstermektedir” notunu çıkarmaktadır.
Son olarak ankete katılarak görüş bildiren yaklaşık 45 bin avukatın tamamına yakını; “işlerinin kendilerine güçlü bir mesleki amaç duygusu sağladığını” söylemektedir. Oranlara baktığımızda hukuk bürosu avukatlarının %99’u ile kurum içi avukatların %92’si olarak karşımıza çıkmaktadır. Ayrıca, “Mesleki amaç duygusu” avukatların kişisel değerleri ve inançları ile yakından uyumlu olduğunu göstermektedir.

Thomson Reuters anket sonuçlarına karşı yayınladığı notta; “Bir bütün olarak ele alındığında, bu anket yanıtları, hukuk mesleğinin birçok kişisel yönünün mevcut en samimi değerlendirmesini ve ayrıca bu profesyonellerin işlerinin toplum üzerindeki etkisinin ne ölçüde farkında olduklarını ve önemsediklerini temsil etmektedir.” demektedir.

*2021 yılında Thomson Reuters tarafından yapılan anket.

**Thomson Reuters; Kanada merkezli bir medya şirketidir. 2008 yılında Thomson Corporation ve Reuters Group’un birleşmesiyle kurulmuş en iyi Kanada Markalarını sıralamasında “Kanada’nın Lider Kurumsal Markası” olarak seçilmiştir. 10’’den fazla ülkede, 45 bin çalışanı ile hizmet vermektedir.