8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü

İlk ne zaman, nasıl ortaya çıktığını merak edenler için ufak bir bilgi aktarması yapalım.

8 Mart tarihçileri sanayinin ortaya çıkıp gelişmesinin hızlandığı dönemlerde Amerika’da kadınlar tarafından yapılan bir grev sonrası meydana gelen yangından bahseder.

1850’li yıllarda Amerika’da işçi hareketleri yükselmeye başlar. 8 Mart 1857’de Amerika’nın New York kentinde bir tekstil fabrikasında çalışan kadınlar ağır çalışma şartlarını protesto etmek amacıyla grev yaparlar. Başlıca talepleri;16 saatlik olan iş günlerini 10 saate indirmek, ücretlerinin yükseltilmesi ve en önemlisi de kadın işçilerin eşit haklara sahip olmasıdır. İşçilerin yoksul semtlerden başlayan yürüyüşü kenti boydan boya geçip zengin mahallere doğru yönelir. Polis bu mahalleden geçen işçilere acımasızca saldırır ve müdahale sonucu direniş sona erer. Bu olay sonucu greve katılan kadın işçiler fabrikaya kitlenir ve fabrika ateşe verilir. Bu olay kadın direnişlerinin başladığı ilk olay ve ilk yangındır tarihte birçok direniş ve sonrası yaşanan yangınlardan bahsedilmektedir.
Yapılan tüm grevlerde talep edilenler; seçme-seçilme hakkı, günlük çalışma saatlerinin- koşullarının-ücretlerinin yeniden düzenlenmesi ve erkek işçiler ile aynı haklara sahip olmaktı.

1850’lilerinin ortalarında başlayıp 1910 yılına kadar yaşanan olaylar sonucunda Kadın Sosyalist Enternasyonali’nde ilk defa 8 Mart Dünya Kadınlar Günü olarak kutlanmasını, Alman sosyalist kadını Clara Zetkin önermiştir. Peki Clara Zetkin kimdir? Clara (Eissner) Zetkin 1857 yılında Slowakya’da dünyaya gelmiştir. Öğretmen olmak istese de o dönemin şartları kız çocuklarının yüksek öğrenim görmesine izin vermemektedir. Clara, Auguste Schmidy adında bir öğretmenden özel ders alarak öğretmen olur.1878 yılında Almanya Sosyalist İşçi Partisi’ne katılmış. 1910 yılında Danimarka’nın Kopenhang kentinde 2. Enterasyonal’e bağlı kadınlar toplantısında, 8 Mart 1857’de tekstil fabrikasında yanarak ölen kadın işçiler anısına 8 Mart’ın “Dünya Kadınlar Günü” olarak anılması önerisini getirdi ve oy birliği ile öneri kabul edildi.

8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü İlk Ne Zaman Kutlandı

Dünya Kadınlar Günü ilk kez 19 Mart 1911 yılında Danimarka, Avusturya, Almanya ve İsviçre’de anıldı. Her ne kadar tarih olarak 8 Mart olarak kabul edilmiş olsa da birçok ülkede yapılan Dünya Kadınlar Günü mayıs ayı içerisindeki bir tarihte gerçekleşmiştir.

Peki 8 Mart olarak ne zaman kutlandı? 1917 yılında Julyen takvimine göre Şubat ayı Miladi takvime göre 8 Mart gününde Rusya’da kadınlar “emek ve barış” adlı bir ayaklanma başlatırlar. Gerçekleşen bu ayaklanma ile kadınlara oy verme hakkı verilirken Rusya İmparatorluğu’nun da sonu gelmiştir. Bu olaydan sonra sosyalist platformlar Dünya Kadınlar Gününü 8 Mart olarak anmaya başlamıştır.

Komünist kadınlar tarafından 8 Mart 1921’de Ankara’da bir bağ evinde düzenlenen toplantı ile Dünya Kadınlar Günü anılmıştır.

1975 yılında ise ilk kez kamuoyuna açık olarak Ankara ve İstanbul’da İlerici Kadınlar Derneğinin girişimi ile 500’e yakın kadın katılımcısıyla Dünya Kadınlar Günü anılmıştır.

Birleşmiş Milletler ise 1977 yılında resmi olarak 8 Mart Dünya Kadınlar Gününü kabul etmiştir.