Dünya Sokak Hayvanları Günü ve Hukuk

Her yıl 4 Nisan da zorlu şartlarda yaşamaya çalışan sokak hayvanlarının durumuna farkındalık yaratma amacıyla Dünya Sokak Hayvanları Günü olarak kutlanmaktadır.

Sayıları milyonlarla ifade edilen sessiz dostlarımızın Türkiye’de ve dünyada hangi kanunlarla nasıl korunduklarıyla ilgili kısaca değinmek gerekirse;

Dünya Sokak Hayvanları Günü ve Hukuki Yaptırımlar

Dünya Sokak Hayvanları Günü ve Hukuk -2

Yapılan araştırmalara göre dünyada 600 milyona yakın sokak hayvanı yaşamaktadır. Her ülke kendi yasaları çerçevesinde politikalar uygulasa da, Slovenya 2005’te Evcil Hayvanları Refahı için yaptığı yasal düzenlemelerle bu konuda çok yol kat etmiştir. Bu düzenlemenin en dikkat çekici maddeleri;

• Her belediyeye hayvan için barınak kurma zorunluluğu,
• Evcil hayvanlarının arz ve satışında kısıtlamalar ve hayvan sahiplerinin sorumlulukları keskin çizgilerle belirtilmesidir.

İngiltere’de Hayvan hakları konusunda detaylı düzenlemeler sahip ülkeler arasında yer almaktadır.Temelde hayvanların hissedebilen canlılar olarak kabul edilmesi ve sadece para cezalarıyla değil hapis cezalarının da olması caydırıcılık sağlamıştır. Ne yazık ki İngiltere’de hala köpek dövüşleri yaygın olarak devam etmektedir. Bununla ilgili tedbirler yetersiz kalmaktadır. Diğer yandan hayvan satışı yapmak isteyen pet shoplar, ilgili komisyondan lisans alma mecburiyetinde olup en ufak bir şikayette lisansları iptal edilmektedir. Hayvan haklarıyla ilgili on dördü aşkın kanun ve yasal düzenlemesi bulunan İngiltere’nin World Aminal Protection tarafından 108 ülkenin ulusal mevzuatlarını tarayarak derecelendirdiği skalada notu A (en iyi) olarak belirlenmiştir.

Dünya Sokak Hayvanları Günü ve Hukuk -3

İsviçre’nin Hayvan hakları konusunda örnek ülkelerden biri olduğunu söyleyebiliriz. 1992 yılında hayvanları anayasal olarak tanıyan ilk ülkedir. İngiltere gibi İsviçre’de hayvanları hissedebilen canlılar olarak kabul etmiştir. Hayvanları koruma kanununa göre, hayvanlara kötü muamelede bulunan kişilere suçun büyüklüğüne göre para cezası veya 3 yıla kadar hapis cezası verilmektedir. 2016 yılında hayvanların üstünde test edilerek piyasaya sürülen kozmetik ürünlerin satışı yasaklanmıştır. 2008 yılında Hamster, kuş gibi doğal olarak sosyal olan bu tür hayvanların bir partnerle yaşaması yasalarla zorunlu hale getirilmiştir. 2010 yılında İsviçre Hayvanları Koruma Derneği hayvanlar için avukatlık müessesinin kurulmasının zorunlu olmasını gündeme getirmiş, bununla ilgili ülkede referandum yapılmıştır. Referandum İsviçre halkı tarafından %70,5 hayır %29,5 evet olarak oylanmıştır. Böyle bir konuda referandum yapılması bile hayvan hakları konusunda devletin ne kadar duyarlı olduğunun bir kanıtı gibi. World Animal Protection ülke sıkalasında İsviçre’nin notu tabi ki A (en iyi).

Dünya Sokak Hayvanları Günü ve Hukuki Yaptırımlar Türkiye

Dünya Sokak Hayvanları Günü ve Hukuk -4

Türkiye’de Hayvan Hakları 5199 numaralı kanunla düzenlenmektedir. Kanunda hayvanlar için “hissedebilen canlılar” ibaresini kullanılmasa da tüm hayvanlar eşit ve kanun hükümleri çerçevesinde yaşam hakkına sahip olduğu açıkça belirtilmiştir. Ülkemizde hayvanlar üstünde deney yapılabilmesini engelleyici herhangi bir kanun bulunmamaktadır. Kanunlara göre hayvanlara kötü muamelede bulunan kişilere sadece para cezası uygulanmaktadır. Pet shop sahiplerinin hayvanların bakımı ve korumasıyla ilgili yerel yönetimler tarafından organize edilen eğitimlere katılması gerekmektedir. World Animal Protection skalasında notumuz şimdilik E şeklindedir.

Çin, Tayland, Ukrayna ve Venezuella gibi ülkeler de E skalasında bulunmaktadır.

Ülkemizde ve dünyada hayvanların daha iyi şartlarda yaşaması için insanlığın yapabileceği bir çok şey var.Ancak sanırım öncelik onları bir mal olarak görmek yerine hissedebilen canlılar olduğunu kabul etmekten geçiyor.