10 Soruda İstinaf Mahkemesi

Ülkemizde 20 Temmuz 2016 tarihi itibari ile yargı sürecinde istinaf dönemi başladı. Bölge adliye ve bölge idari mahkemeleri için istinaf mahkemeleri tanımı kullanılmaktadır.  10 soru ile istinaf mahkemelerinin ne olduğuna, nasıl faydalar sağlayacağına ve sürecine bakalım.

1. İstinaf Mahkemesi nedir?

İstinaf mahkemeleri, yargının yükünü azaltabilmek ve bazı kararların daha hızlı okunmasını sağlamak amacı ile oluşturulmuştur. Bu sayede, belirli bir dava değerinin altında kalan kararların kesinleşmesi ve tarafların mağduriyetinin önlenmesi hedeflenmiştir.

2. İstinaf Mahkemelerinin vatandaşa sağlayacağı yararlar nelerdir?

İstinaf mahkemelerinin kurulma amacı aslında vatandaşa yarar sağlamak ve mağduriyeti önlemek bununla birlikte, 25.000 TL olan uyuşmazlıklar hakkında yargıtaya gidilmeyecek, kesinleşmesi istinaf mahkemelerince sağlanacaktır. Yargıda azalan iş yükü sayesinde bu tarz dosyalar içinde etkin ve özenli bir inceleme yapılmış olacaktır.

3. İstinaf Mahkemelerinde görev yapacak kişilerin şartları nelerdir?

Herhangi özel bir hukuki uyuşmazlık eğitimine ihtiyaç duyulmamaktadır. İstinaf mahkemelerinde görev yapan kişilerin yerel mahkemelerde deneyimli, yıllardır görev yapan hakim, savcı, kalem çalışanları seçilmiştir. Usul konusundaki eğitimlerse, bakanlık tarafından yürütülmektedir.

4. İstinaf Mahkemesine hangi koşullarda gidilmektedir?

İstinaf mahkemelerine gitmek için, temel konu, maddi değere bağlı olarak koşul oluşmaktadır. Miktarı, dava değeri 1500 TL geçmeyen mal varlığı davalarına ilişkin kararlar kesin. Bu durumda istinaf mahkemesine gidebilmek için miktar ya da dava değerinin 1500 tl geçmesi gerekmektedir. Alacağın bir kısmı için dava edilme durumu varsa, 1.500 Türk liralık kesinlik sınırı alacağın tamamına göre belirlenir.

İstinaf Mahkemesi ve Temyiz Arasındaki Farkları Nelerdir?

5. İstinaf Mahkemesi ve Temyiz arasındaki fark nedir?

Temyiz mahkemelerinde; ek delil, belge incelemek her zaman mümkün olmuyorken, istinaf mahkemelerinde belge ve deliller sunmak ve bunların incelenmesi mümkün olacaktır. Her iki mahkemede üst derece mahkemelerdir. İstinaf mahkemesi olayı, olup olmama durumu ve hukuki açıdan inceler, temyiz mahkemesi ise; sadece hukuki açıdan inceler ve doğru karar verilip verilmediğine bakar. Temyiz mahkemelerinde duruşma istisnai olarak gerçekleşmektedir. İstinaf mahkemelerinde ise; duruşma kuraldır. Temyiz mahkemelerinde yargılama gerekçeye bağlı gerçekleşirken, istinaf mahkemelerinde kendiliğinden her tür araştırmayı yaparak hükmü inceleyerek karar verebilir. Temyiz mahkemesi kararına Cumhuriyet Başsavcısı, Yargıtay Genel Kuruluna itirazda bulunabilir. İstinaf mahkemelerine ise, böyle bir hak tanınmamıştır.

6. İstinaf Mahkemelerinde kaç hakim ve savcı görev yapacak?

Adalet bakanı tarafından atamalar yapılmaktadır. Adalet Bakanı Bekir Bozdağ tarafından, 1387 olarak sayı belirtilmiştir. Yargıtay-Danıştay üyeleri HSYK’ca istinafa atanabilecek ve hâkim-savcı ile ilgili ihtiyaçlar karşılanacaktır.

Hangi Şehirlerde İstinaf Mahkemeleri Var?

7. İstinaf mahkemelerinin görev yerleri neresi?

İstinaf mahkemelerinin 7 görev yeri vardır. İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya, Erzurum, Gaziantep ve Samsun’da mahkeme kuruldu.

8. İstinaf mahkemelerinde bozma değil, kaldırma kararı nasıl gerçekleşecek?

İstinaf mahkemeleri, maddi olayın tespitinde hata görürse, yerel mahkemenin verdiği hükme bakmaksızın davayı yeniden açarak, baştan değerlendirecek İstinaflar bozma değil kaldırma kararı verecek. Mahkemenin ilk kararını kaldırarak, ilk derece mahkemesi “yerine-gibi” karar verecekler. İncelenen karar doğru ve kanun yolu başvurusu haksız ise Yargıtay onama veriyor. İstinafta ise istinaf talebinin reddine denilecek.

9. İstinaf Mahkemesine başvuruda bulunması gereken hususlar nelerdir?

İstinaf yoluna başvuru dilekçe ile yapılır. Sayı olarak karşı tarafın sayısı kadar çoğaltılır.

– Başvuran ile karşı tarafın davadaki sıfatları, adı, soyadı, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası ve adresleri.

–  Varsa kanuni temsilci ve vekillerinin adı, soyadı ve adresleri.

–  Kararın hangi mahkemeden verilmiş olduğu ve tarihi ile sayısı.

–  Kararın başvurana tebliğ edildiği tarih.

–  Kararın özeti.

–  Başvuru sebepleri ve gerekçesi.

–  Talep sonucu.

–  Başvuranın veya varsa kanuni temsilci yahut vekilinin imzası.

10. İstinaf yoluna başvuru süresi nedir?

İstinaf yoluna başvuru süreci kanun maddelerince, iki haftadır. Bu süre ilamın tebliğine başlar ve buna hesaplanır. İstinaf yoluna başvuru süresine ilişkin özel kanun hükümleri saklıdır.