Bir Kurumun Temel Unsurları

Bir kurumda çalışanları ve yöneticileri birleştiren ve kurumun mevcudiyet sebebini herkesin anlamasını sağlayan ortak bir amaç birliği vardır. Bireylerin tek tek faaliyetleri koordine edilerek bu faaliyetlerin işletmenin faydasına katkıda bulunması sağlanır. Bir işin çeşitli parçaları farklı kişilere paylaştırılarak işler zamanında yapılır. Doğru kişilerin doğru işleri yaptığından emin olmak için bir kontrol mekanizması bulunur.

Yöneticiler ile çalışanlar raporlama anlamında bağlanarak herkesin en azından bir kişiye hesap verebileceği bir sistem kurulur. Karar verme, emir verme ve kaynakları kullanma konusunda işletmede en az bir kişi yetkilendirilir. Hesap verebilme ilkesi gereği karar verenler yaptıkları işlerin sonuçlarını üst yönetime açıklamak durumundadırlar. Sorumluluk kişinin kendisine verilen görevi yerine getirmesidir. Devretme, yönetici konumundaki bir kişinin bazı yönetsel yetki ve sorumlulukları hiyerarşide kendisinin altındakilere vermesidir. Bazı kurumlarda karar verme işlemi merkezileşmiştir. Merkezi olarak karar veren kurumlarda önemli kararlar üst düzeydeki yöneticiler tarafından verilir. Merkezi olmayan yetkilendirmede önemli kararlar orta düzeydeki yöneticiler tarafından verilebilir.

Kurum Yapılarının Temel Tipleri

Bir Kurumun Temel Unsurları -2

Kurumların farklı organizasyon yapıları olabilir. Basit bir organizasyon yapısında yetki tek bir kişide toplanmıştır. Bu tip bir yapıda az katmanlı hiyerarşi ve düşük düzeyde uzmanlık ihtiyacı vardır. İşlevsel bir yapıda ise benzer mesleki uzmanlıklar aynı grupta toplanmışlardır. Bölümlere göre yapılan organizasyon yapılandırılmasında ise farklı mesleki nitelikteki çalışanlar benzer ürün, hizmet, müşteri veya coğrafi bölgeler ayrımında gruplandırılır. Proje bazlı organizasyonlarda ise çalışanlar, proje tiplerine göre proje gruplarının üyesi olurlar.

En iyi Organizasyon Yapısını Yaratmanın Unsurları

Bir kurumu çevresine uygun hale getirmek beklenmedik olaylara karşı işletmeyi hazır hale getirmek demektir. Yöneticiler aşağıdaki etkenlere göre kurumun yapısını tasarlamaya çalışırlar.

1. Bir işletme mekanik veya organik olabilir. Mekanik bir organizasyonda yetki merkezileştirilmiştir, görev ve kurallar açık olarak belirlenmiştir ve çalışanlar yakından denetlenir. Organik bir organizasyonda ise yetki merkezi değildir, daha az kural ve prosedür vardır ayrıca çalışanlardan oluşan grupların iş birliği yapması ve beklenmedik görevlere çabuk yanıt vermesi cesaretlendirilir.

2. Bir organizasyon ayrıca entegrasyon veya farklılaştırma açısından da ayrıştırılabilir. Farklı olma bir organizasyonun parçalarının dağılmaya eğilimli olmasıdır. Bu durum genellikle teknik uzmanlık gerektiren birçok birimin olduğu organizasyonlarda görülür. Bu birimler ayrı yönetim yapılarına sahiptirler. Entegrasyon ise bir organizasyonun parçalarının bir amaca yönelik olarak bir araya getirilmesidir. Entegre bir organizasyon oluşturmak içinse emir komuta zinciri, kural ve prosedürlerin standartlaştırılması ve farklı uzmanlık sahiplerinin oluşturduğu takımlar gerekir. Entegrasyonu sağlamak için sık iletişim ve güçlü bir koordinasyon gerekir.

Bir Kurumun Temel Unsurları -3

Hukuk büroları organizasyonları daha çok organik niteliktedir ve farklı uzmanlık alanlarına sahip uzmanları ortak amaç için entegre etmek bazen zorlu bir yönetim sürecini gerektirir. Hukuk bürolarında mekanik bir organizasyona benzer şekilde kurallar belirlenmiş olsa bile iş birliği ve değişen durum karşısında hızlı tepki gösterebilme yeteneğinin önemli olması büroları mekanik organizasyonlardan ayırır. Bu üstün taraf teknik becerileri güçlü uzman hukukçulardan oluşan bir yapının entegre edilmesinde ve ortak amaca yöneltilmesinde doğal bir zorluk çıkartır. Hukuk bürosu yapısında sürekli birbiri ile etkileşen zaman zaman birbirine zıt iki yön vardır. Birisi büroyu entegre etmek için gereken kurallar ve prosedürler, ortak davranış biçimlerine uyma zorunluluğu, diğeri de çalışanların mesleki bilgi ve becerilerini insiyatif alarak kullanma gerekliliği. Entegre olma zorunluluğu ve farklı hareket edebilme becerisini birlikte gösterebilen hukuk büroları en iyi organizasyon yapısını oluşturma yolunda önemli bir adım atmış sayılırlar.