Liderlik ve Liderliğin Doğası

Liderlik çalışanları gönüllü olarak işletme hedeflerine yönelmelerini sağlayacak şekilde ikna etmek ve etkilemektir. Lider olmak ve yönetici olmak aynı şey değillerdir. Yönetmek karmaşıklıkla başa çıkmaktır, liderlik ise değişiklik ile başa çıkmaktır. İşletmeler karmaşıklığı planlama, bütçeleme, organize etme ve problem çözme yolu ile yönetirler. Liderlik ise bir yön belirleme, insanları bir gündemi başarmak için harekete geçirmek ve insanları olumlu yönde motive etmektir.

Liderliğin anlaşılması için otorite ve gücün anlaşılması gerekir. Otorite emir verme veya bir işi yapma yetkisidir. Bu yetki bir yöneticinin iş tanımıyla birlikte gelir. Güç ise bir insanın diğerlerini etkileyerek istenilenleri yapmasını sağlama yeteneğidir.
Genellikle bir işletmede aşağıdaki gibi gücün kaynaklandığı unsurlar vardır.

• İş pozisyonundan gelen güç: Bir işletmede organizasyon şemasında tanımlanan rol ve görevden doğan doğal emir verme ve yaptırım gücü
• Ödüllendirme gücü: Bir yöneticinin kendisine bağlı çalışanları ödüllendirme gücüdür.
• Cezalandırma gücü: Bir yöneticinin kendisine bağlı çalışanları disiplin etme ve cezalandırma gücüdür.
• Uzmanlıktan gelen güç: Bir yöneticinin özel uzmanlık bilgisinden kaynaklanan gücüdür.
• Yansıtma gücü: Bir kişinin başka bir yöneticinin gücünü yansıtmasıdır. Örneğin bir yönetici sekreterinin yöneticisinin güç ve yetkisini yansıtması gibi.

Liderlerin ve yöneticilerin kullanacağı olumlu güçler genellikle ödüllendirme ve uzmanlık gücüdür.

Liderlik ve Liderliğin Doğası nda Neler Var

Liderlik ve Liderliğin Doğası -2

Liderlerin özeliklerini belirlemek ve önceden lider adaylarını saptayabilmek için yapılan bir araştırmada dürüstlük, işin niteliklerini yerine getirebilme, ileriyi görebilme, ilham verici olma ve zekâ liderlik özellikleri arasında gösterilmiştir. 2004 yılında, 62 ülkede 17.000 orta düzey yönetici arasında yapılan bir araştırmada ise iyi takım kuran, vizyoner ve insanların esinlendikleri karizmatik liderlerin en iyi lider tipi oldukları ifade edilmiştir.

Liderlik stili liderlerin başkalarıyla etkileşime geçerken kullandıkları yetkinlik ve davranışların birleşimidir. Farklı liderlik stilleri vardır. İş odaklı lider davranışında yöneticiler işe ve iş süreçlerine daha çok önem verirler. Çalışan odaklı davranış modelinde ise yöneticiler çalışan memnuniyetine ve iş gruplarının birbirine bağlılığına daha çok önem verirler. Başka bir liderlik stilinde ise lider, grup üyelerinin hangi işleri yapması gerektiğini belirler ve buna uygun bir organizasyon kurar. Bir başka liderlik davranışı ise çalışanları destekleyici bir ortam hazırlar. Bu stillerin ortak özelliği bir liderin genellikle bireyselden ziyade grup denetim yöntemlerini kullanmaları ve yüksek performans hedefi koymalarıdır.

Liderlik ve Liderliğin Doğası -3

Avukatlık bürolarında liderlik yapması beklenen ortak avukat, yönetici avukat veya avukatların özelikle avukatları yönetirken ve onları yönlendirirken bilmeleri gereken husus sonuçlar üzerinde dolaylı bir kontrol etkileri bulunduğundan yönettikleri avukatları daha çok motive etme, yönlendirme ve memnun etme yöntemine dayalı bir stil ile yönetmeleri gereğidir. Uzman iş gücü olan avukatları etkileyebilmek için de liderlik yapması beklenen avukatın en azından bir alanda uzmanlığının diğer avukatlarca kabul edilmiş olması gerekir.