Hukuk Teknolojileri ve Hukuki Bilgiye Dijital Erişim Yolları

Hukuk teknolojileri dediğimizde hukuka erişimi kolaylaştıran teknolojileri kastederiz. Bu teknolojiler bilgisayar destekli dijital teknolojilerdir. Genel olarak, hukuku uygulamak, otomatik yönetmek, bu süreçleri basitleştirmek ve iyileştirmek için kullanırız. Nitekim hukuk teknolojisi dijital hukuk kavramını ortaya koyar. Dolayısıyla dijitalleşmenin getirdiği her türlü avantaj bu konuda da geçerlidir. Bu sayede hukuki bilgi ve işleme daha hızlı ulaşıyor, yönetim süreçlerini daha basit şekilde gerçekleştiriyoruz.

Yapılan çalışmalar hukuk teknolojilerini sağladığı fayda şekillerine göre sınıflara ayırır. Bunlardan ilki yardımcı yazılımlardır. Bu yazılımları bilgiye ulaşmak, depolamak, raporlamak ve yönetmek için kullanırız. İkincisi hukuki danışmanlığı anlık çevrim için almayı sağlayan, hatta belirli konularda seviyesine göre danışmanlık hizmetini avukatlar yerine veren sistemlerdir. Bir diğeri ise adalet üreten yapay zekâ destekli teknolojilerdir. Ülkemizde çoğunlukla birinci sınıftaki teknolojileri görmekteyiz. Uzmanlar buna hukuki danışmanlık hizmetinin verilme şekilleri ile ilgili mevzuatın neden olduğunu söylüyor.

Günümüzde hukuku bilgiye ulaşmak geleneksel yöntemler yerine yardımcı teknolojiler kullanırız. Herhangi bir hukuki konuda, güncel bilgiye ulaşmak için geleneksel yöntemler yerine ilgili web sitelerini kullanırız. Örneğin hukukun birincil kaynağa ulaşmak için yazılı kaynaklar yerine Resmi Gazete (RG), Başbakanlık Mevzuat Bilgi Sistemi, TBMM Müzakerelerinin ilgili web sitelerini ziyaret ederiz. Bununla birlikte diğer türler için ücretsiz ulaşılabilecek dijital kaynaklar da var. Örneğin Yargıtay Dergisi, Danıştay (Çevrimiçi Dergiler) gibi. Bahsi geçen kaynakların dili oldukça karmaşıktır. Ayrıca hukuki bilgiye erişme şekli ve nedenleri, ulaştıkları bilgi türü yine danışman ve danışana göre farklılık gösterir. Dolayısı ile vatandaşalar ile hukuki danışmanlık hizmeti veren bireylerin bu kaynakları kullanım şekilleri farklıdır.

Yine yardımcı (destekleyen) hukuk teknolojileri sayesinde hukuki bilgi edinmek, depolamak, taramak ve raporlamak daha kolay hale gelmiştir. Ülkemizde Yargıtay’ın Karar Arama, UYAP, Celse Mobil Uygulaması bunlara örnektir. Ayrıca, kullanıcılarına belge üretme, öncesi sonrasındaki tüm süreçleri yönetme imkanı tanıyan yazılımlar bulunuyor. Bunun için hukuk meslek erbapları ve şirketleri birçok araç kullanmaktadır. Belge otomasyon yazılımları bunlardan biridir. KolayOfis de bu yazılımdan biridir.

Sonuç olarak hukuk teknolojileri hukuki bilgi ve hizmete ulaşmanın yöntemlerinde devrimsel değişikliğe sebep olmuştur. Ülkemizde bu değişiklik bireylerin yerini alacak seviyede olamasa da bireylere yardımcı olma konusunda hızla gelişmektedir. Tâbi olduğumuz mevzuat gereğince hukuki danışmanlık hizmetini robotlardan veya dijital ortamda alamasak da dünyada bu konuda hızlı gelişmeler olduğunu göz ardı edemeyiz.